PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI (FB)

Informacje Niejawne

Kryterium objęcia informacji klauzulą tajności jest uznanie, że uzyskanie do nich dostępu przez osoby nieupoważnione może wiązać się ze stworzeniem zagrożenia dla podstawowych interesów państwa lub obywateli. Natomiast o przyznaniu konkretnej klauzuli decyduje charakter i zakres szkód, które mogłoby spowodować ich nieuprawnione ujawnienie.

Informacją niejawną stanowiącą tajemnicę państwową jest informacja, której nieuprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla niepodległości lub nienaruszalności terytorium, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę.
Różnica między klauzulami "ściśle tajne" a "tajne" została zdefiniowana przede wszystkim przez rozmiar szkód, jakie mogłoby spowodować nieuprawnione ujawnienie informacji: w przypadku informacji "ściśle tajnej" jest to "istotne zagrożenie", "nieodwracalne lub wielkie straty" oraz "szkoda w wielkich rozmiarach", natomiast w przypadku "tajnej" - "zagrożenie" oraz "istotna szkoda".

Tajemnicą służbową jest informacja niejawna nie będąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej. Kategoria ta obejmuje dwie klauzule: "poufne" i "zastrzeżone". Informacje niejawne oznacza się klauzulą "poufne" w przypadku, gdy ich nieuprawnione ujawnienie powodowałoby szkodę dla interesów państwa, interesu publicznego lub prawnie chronionego interesu obywateli. Natomiast klauzulę "zastrzeżone" stosuje się do informacji niejawnych, których nieuprawnione ujawnienie mogłoby spowodować szkodę dla prawnie chronionych interesów obywateli albo jednostki organizacyjnej.

Podstawowe zasady ochrony informacji niejawnych

Warunkiem skutecznego funkcjonowania systemu ochrony informacji niejawnych jest stosowanie kilku zasad.  Są to                                                                                                                                        
- zasada ograniczonego dostępu :  informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy na zajmowanym stanowisku. Stosowanie tej zasady ma zapewnić, że dostęp do informacji niejawnych jest determinowany zakresem obowiązków danego pracownika, co ogranicza do minimum liczbę osób, które zapoznają się z poszczególnymi informacjami;   
 
- zasada udostępniania informacji niejawnych wyłącznie osobom gwarantującym ich ochronę przed nieuprawnionym ujawnieniem :  warunkiem wykonywania obowiązków związanych z dostępem do informacji niejawnych jest uzyskanie odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa (z wyjątkami określonymi w ustawie) oraz odbycie przeszkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych. Ma to zapewnić, że dostęp do informacji niejawnych uzyskują wyłącznie osoby dające rękojmię zachowania tajemnicy i znające zasady postępowania oraz odpowiedzialności karnej, dyscyplinarnej i służbowej za naruszenie przepisów w zakresie ochrony informacji;

- zasada podporządkowania środków ochrony klauzuli informacji :  stosowane  w oparciu o przepisy ustawy oraz wydanych do niej aktów wykonawczych - środki ochrony fizycznej i zasady bezpieczeństwa obiegu dokumentów, muszą być adekwatne do klauzuli tajności wytwarzanych, przetwarzanych, przekazywanych i przechowywanych informacji. Dzięki temu dokumenty i materiały zawierające informacje niejawne tej samej wagi są we wszystkich instytucjach chronione w podobny sposób;

- zasada dostosowania zakresu środków ochrony fizycznej do uwarunkowań i specyfiki danej instytucji :  zgodnie z ustawą zakres stosowania środków ochrony fizycznej musi jednocześnie : odpowiadać klauzuli tajności i ilości informacji niejawnych (zasada podporządkowania środków ochrony klauzuli informacji) oraz poziomowi dostępu do takich informacji zatrudnionych osób, uwzględniać wskazania służb ochrony państwa dotyczące w szczególności ochrony przed zagrożeniami ze strony obcych służb specjalnych.  Zasada ta uzupełnia poprzednią, stwarzając możliwość dostosowania zakresu i rodzaju środków ochrony do faktycznie występujących zagrożeń, w oparciu o fachową ocenę uprawnionych funkcjonariuszy służb ochrony państwa;

- zasada kontroli wytwórcy nad sposobem ochrony informacji : osoba, która jest upoważniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału (wytwórca), ma prawo do przyznania klauzuli tajności, która jednoznacznie określa środki ochrony danej informacji. Bez zgody tej osoby lub jej przełożonego klauzula tajności nie może być obniżona ani zniesiona. Celem takiego rozwiązania jest zapewnienie jednolitego sposobu ochrony informacji przez wszystkich odbiorców dokumentu lub materiału, zgodnego z dokonaną przez wytwórcę oceną zakresu szkód, które mogłoby za sobą pociągnąć jego nieuprawnione ujawnienie;

- zakaz zaniżania lub zawyżania klauzuli tajności :  celem tej zasady jest stosowanie środków ochrony adekwatnych do wagi danej informacji, a w konsekwencji uniknięcie ponoszenia zbędnych kosztów związanych z zawyżaniem klauzuli tajności oraz koncentracja środków na ochronie informacji wymagających specjalnych środków bezpieczeństwa;

Czas ochrony informacji niejawnych

Informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową, podlegają ochronie w sposób określony ustawą przez okres 50 lat od daty ich wytworzenia, za wyjątkiem informacji niejawnych stanowiące tajemnicę państwową chronionych bez względu na upływ czasu.

Chronione bez względu na upływ czasu pozostają :
- dane identyfikujące funkcjonariuszy i żołnierzy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Wojskowych Służb Informacyjnych oraz byłego Urzędu Ochrony Państwa, wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze,                                                                                                                                                       
- dane identyfikujące osoby, które udzieliły pomocy w zakresie czynności operacyjno - rozpoznawczych organom, służbom i instytucjom państwowym uprawnionym do ich wykonywania na podstawie ustawy,                                                                                                                                                                                              
  - informacje niejawne uzyskane od organów innych państw lub organizacji międzynarodowych, jeżeli taki był warunek ich udostępnienia.

Informacje niejawne stanowiące tajemnicę służbową podlegają ochronie w sposób określony ustawą przez okres:
- 5 lat - oznaczone klauzulą "poufne",                                                                       
- 2 lata - oznaczone klauzulą "zastrzeżone" - o ile osoba, nie określi okresu krótszego.

Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, które spośród informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne" - za wyjątkiem informacji niejawnych stanowiące tajemnicę państwową chronionych bez względu na upływ czasu - przestały stanowić tajemnicę państwową, jeżeli od ich powstania upłynęło co najmniej 20 lat.

Dostęp do informacji niejawnych
Kierownik jednostki organizacyjnej określi stanowiska lub rodzaje prac zleconych, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych, odrębnie dla każdej klauzuli tajności.

Dopuszczenie do pracy na stanowisku albo zlecenie pracy może nastąpić po:
- przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego,                                                                                                                                                                                                         
    - przeszkoleniu tej osoby w zakresie ochrony informacji niejawnych.

Udostępnianie informacji niejawnych
Szef Kancelarii: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmu, Senatu lub Prezesa Rady Ministrów albo minister właściwy dla określonego działu administracji rządowej, Prezes Narodowego Banku Polskiego lub kierownik urzędu centralnego, a w przypadku ich braku właściwa służba ochrony państwa, może wyrazić pisemną zgodę na udostępnienie informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową osobie lub jednostce organizacyjnej, wobec której wszczęto postępowanie sprawdzające. Odpis zgody przekazuje się właściwej służbie ochrony państwa.

Zgodę na udostępnienie informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową osobie, wobec której wszczęto zwykłe postępowanie sprawdzające, może wyrazić - w formie pisemnej - kierownik jednostki organizacyjnej, w której ta osoba jest zatrudniona lub wykonuje prace zlecone.

W wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach, z zastrzeżeniem art. 4 ust. 1, podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą wyrazić pisemną zgodę na jednorazowe udostępnienie określonych informacji niejawnych osobie nieposiadającej odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego.

Wyrażenie zgody na udostępnienie informacji niejawnych określa zakres podmiotowy i przedmiotowy udostępnienia oraz nie oznacza zmiany lub zniesienia ich klauzuli tajności.
Kancelaria tajna - kontrola obiegu dokumentów
Jednostka organizacyjna, w której są wytwarzane, przetwarzane, przekazywane lub przechowywane dokumenty zawierające informacje niejawne oznaczone klauzulą "poufne" lub stanowiące tajemnicę państwową, ma obowiązek zorganizowania kancelarii, zwanej dalej "kancelarią tajną". W przypadku uzasadnionym względami organizacyjnymi kierownik jednostki organizacyjnej może utworzyć więcej niż jedną kancelarię tajną.

Kancelaria tajna stanowi wyodrębnioną komórkę organizacyjną podległą bezpośrednio pełnomocnikowi ochrony, odpowiedzialną za właściwe rejestrowanie, przechowywanie, obieg i wydawanie takich dokumentów uprawnionym osobom. Kancelaria tajna powinna być zorganizowana w wyodrębnionym pomieszczeniu, zabezpieczonym zgodnie z przepisami o środkach ochrony fizycznej informacji niejawnych i być obsługiwana przez pracowników pionu ochrony.

W kancelarii tajnej dokumenty o różnych klauzulach powinny być fizycznie od siebie oddzielone i obsługiwane przez osobę posiadającą poświadczenie bezpieczeństwa odpowiednie do najwyższej klauzuli wytwarzanych, przetwarzanych, przekazywanych lub przechowywanych w kancelarii dokumentów.

Organizacja pracy kancelarii tajnej musi zapewniać możliwość ustalenia w każdych okolicznościach, gdzie znajduje się dokument klasyfikowany pozostający w dyspozycji jednostki organizacyjnej.

Dokumenty oznaczone klauzulami: "ściśle tajne" i "tajne" mogą być wydawane poza kancelarię tajną jedynie w przypadku, gdy odbiorca zapewnia warunki ochrony takich dokumentów przed nieuprawnionym ujawnieniem. W razie wątpliwości co do zapewnienia warunków ochrony, dokument może być udostępniony wyłącznie w kancelarii tajnej.

Kancelaria tajna odmawia udostępnienia lub wydania dokumentu, o którym mowa w art. 50 ust. 1, osobie nie posiadającej stosownego poświadczenia bezpieczeństwa.

Fakt zapoznania się przez osobę uprawnioną z dokumentem zawierającym informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową podlega odnotowaniu w karcie zapoznania się z tym dokumentem.